Администратор

Локални или национални херои?

22/08/2013 by Администратор

„Центар немал право да гради споменици и мостови“, „централната власт без законска оправданост префрлила 58 милиони евра“ беа насловите по објавувањето на „Прв извештај за вклученоста на Центар во ‘Скопје 2014’“ од авторите Слаѓана Тасева и Драган Малиновски, избрани со решение на градоначалникот Андреј Жерновски.

Извештајот е анализа на правната рамка, на постапките за подигање на спомениците и на постапките за јавни набавки. Во него се заклучува: (1) „Центар немал надлежност за ваков тип на објекти“, како што и (2) „немала надлежност за објекти на реката Вардар“, (3) „градоначалникот на је контролирал законитоста на прописите донесени од советот“, (4) „сериозно нарушено функционирање на правната држава“, (5) „средства за оваа намена од централниот буџет на сметката на Центар нема законска оправданост“, (6) „реализација се одвивала на начин кој создава простор за нерегуларности и злоупотреба на буџетските средства“, (7) „во многу значајни фази од постапката реализацијата била оставена без јасно видлива и ефективна контрола“.

Четири од заклучоците, тоа првиот, третиот, четвртиот и петтиот, се засноваат на Законот за меморијалните споменици и спомен-обележјата (ЗМССО). И сите четири се засноваат на ограничена анализа на законот, без анализа на споредбени случаи и без да се има во предвид одлуката на Уставниот суд.

Според извештајот, а врз основа на членовите 2,3,4 и 5 од ЗМССО, Центар подигнал меморијални споменици – монументални дела (чл. 3), а не спомен обележја – скулптури, фонтани (чл.4). Првите меморијалните споменици се надлежност на Собранието, а вторите, спомен-обележјата се надлежност на локалната самоуправа (чл. 5). Авторите се повикуваат на одредувањето дека меморијален споменик се подига за „настани и личности од исклучително значење“, а спомен-одбележја за „локално значење“. Но при тоа никаде не наведуваат дека и меморијални споменици и спомен-обележја се подигаат за настани и личности од членот 2 во кој член е уредено за кои настани и личности може да се подигне споменик. Од тука произлегува дека и меморијалните споменици и спомен-одбележјата може да бидат за исти настани и личности, можат да бидат скулптури и фонтани, а разликата меѓу меморијалните споменици и спомен-одбележјата се сведува на нивната монументалност. А што е монументално, а што не, е многу субјективно прашање. Тоа го прави законот фактички неприменлив во разграничување на меморијалните споменици и спомен-одбележјата и на надлежностите на Собранието и на локалната самоуправа. А Собранието реагирало, но на друга, етничка основа, но закажаната седница на Комитетот за односи меѓу заедниците во 2010 година никогаш не е одржана.

АКТИВ: Долг е патот до зголемен граѓански ангажман

18/10/2012 by Администратор

Интервјуто е објавено на АКТИВ на 15 октомври 2012 година.

Сашо Клековски е дел од граѓанската сцена речиси 20 години. Долго време беше прв човек на Македонскиот центар за меѓународна соработка (МЦМС), една од најголемите граѓански организации во Македонија, и е добар познавач на општествените прилики и граѓанскиот сектор кај нас. Со него разговараме за граѓанскиот активизам и активното граѓанство, кондицијата на граѓанскиот сектор, влијанието на политиката и односот на медиумите кон оваа општествена сфера.

(Анти)aмериканизам

30/08/2012 by Администратор

Реакциите кон САД се движат до двата екстреми: од сатанизација до величење.

САД како глобален чинител, неминовно предизвикува реакции поврзани со настани, во кои нивното учество се перцепира како клучно. Реакциите се движат до двата спротивставени екстреми: од сатанизација до величење. И Македонија не исклучок во тоа, а последните бран на реакции започнаа од Самитот на НАТО во Чикаго, а зачестија по настанот во Слупчане. Коментарите се движеа од „ЕУ и САД две децении водат валкана војна против Македонија“ до „безалтернативна Македонија“. Меѓутоа, дали работите се толку црно-бели?

Амбасадорот Кристофер Хил, од амбасадор на САД при нападот на Амбасадата на САД во 1999 г. до добитник на орденот „8 септември“ во 2008 г., е одличен пример на подемите и падовите во македонско-американското партнерство, подеми и падови какви што има во секое партнерство.

Антиамериканизмот во Македонија не е единствено движење, туку се состои од повеќе правци. Историски, од социјалистичкиот период, тоа е поткрепено од генерациите за кои САД и Западот беа идеолошките непријатели и за кои „Америка и Англија ќе бидат земји пролетерски“. Како анегдота се раскажуваше дека неколку години по приемот на Македонија во Партнерството за мир, нашата армија сè уште употребувала „плави“ ознаки за непријателите, а „црвени“ за сојузниците, а не обратно, според НАТО-стандардите. Модерниот антиамериканизам вклучува и левичарски – антимилитаристички и антиглобалистички групи, и исламистички групи, како и десничарски македонски национални групи. Понатаму ќе се задржам само на последниве.

Основниот поттикнувач на македонскиот национален антиамериканизам се фрустрациите предизвикани со спорот со Грција и од тоа предизвиканиот застој во евроатлантските интеграции. Ставовите се дека Македонија сторила доста за САД, од поддршката на интервенцијата во СР Југославија, до учеството во НАТО-мисии, а за возврат добила одложено признавање и контроверзен прием во ООН, одолжени евроатлантски интеграции, наместен воен судир во 2001 г. и промена на уставно-политичкиот систем, непринципиелна територијална организација.